Pochodzenie polskich potraw — pierogi, schabowy, tatar, zrazy, sałatka

Niektóre dania tradycyjne dla Polski mają swoje korzenie w najróżniejszych zakątkach świata, z którymi nawet przy pewnym zastanowieniu trudno je połączyć. Pochodzenie polskich potraw to również w części zagadka, ponieważ nie zawsze możliwe jest ustalenie konkretnych źródeł. Także same przepisy ewoluują przez lata, przez co niekiedy przypisanie ich do konkretnych regionów nie jest wcale oczywiste i jednogłośne.

Jednym ze sztandarowych dań kojarzonych z Polską są pierogi. Jednak nie należą one wcale do wynalazków Polaków, a droga, jaką przebyły do naszego kraju, była wyjątkowo daleka. Powszechnie uważa się pierogi za wynalazek Chińczyków. Na ziemiach polskich pojawiły się około XIII w., skąd pomysł na nie przywieziony został z Rusi Czerwonej. Z tego powodu powstała nazwa pierogi ruskie. Koncepcja nadziewania ciasta farszem miała powstać w Chinach około III w. n.e. Zgodnie z popularną legendą jego autorem jest Zhang Zhongjing, czyli chiński lekarz, który wpadł na pomysł, aby leczyć bóle i choroby uszu poprzez spożywanie uformowanych na kształt ludzkiego ucha pierogów z leczniczym farszem.

Sałatka jarzynowa, mimo że nierozerwalnie związana jest z polską kuchnią i tradycją, zwłaszcza okresem świątecznym, przywędrowała do nas z Rosji. W najczęściej przyjmowanej wersji jej powstania jest podawany XIX w., a autor to francuski kucharz, Lucien Olivier, który pracował w restauracji Ermitaż w Moskwie i tam stworzył przepis, który z czasem stał się tak powszechny w naszym kraju.

Kotlet schabowy to jedno ze sztandarowych polskich dań. Jednak nie można przypisać jego wymyślenia żadnemu z polskich kucharzy. Powszechnie przyjmuje się, że historia kotleta schabowego na polskich ziemiach jest relatywnie krótka i zaczęła się dopiero około połowy XIX w. Uznaje się, że w Polsce pojawił się jako wariacja na temat sznycla wiedeńskiego w wydaniu wieprzowym. Mięso to z kolei uważane było wtedy za tanie jedzenie przeznaczone dla pracowników fizycznych.

Zrazy to bardzo popularny sposób przygotowywania mięsa w polskich domach. Znanych jest na nie bardzo wiele przepisów. Ich rodowód również nie jest polski, ponieważ ich powstanie przypisuje się kuchni litewskiej. Zrazy są jednak obecne w polskich jadłospisach już od setek lat — zgodnie z legendą uwielbiał je Władysław Jagiełło, a Adam Mickiewicz poświęcił zrazom fragment „Pana Tadeusza” — występują jako element śniadaniowego stołu na dworze Sędziego.

Tak lubiany i charakterystyczny tatar, którego oficjalna nazwa brzmi befsztyk tatarski, prawdopodobnie w Polsce pojawił się na skutek inspiracji płynącej z Francji. Przepisy na tatara w polskich książkach kucharskich znaleźć można już z końca XIX wieku. Co ciekawe, po dziś dzień w przepisie zmieniło się niewiele.

Fasolka po bretońsku, mimo jej nazwy wprawiającej w wątpliwość, najprawdopodobniej wcale nie pochodzi dokładnie z Bretanii. Choć przygotowywanie potraw z fasoli jest popularne na całym świecie, to fasolkę po bretońsku w takim kształcie, jaki wszyscy w Polsce znają, uznaje się raczej za pomysł polski. Sprawa jest jednak niełatwa do rozstrzygnięcia, a pewną podpowiedź w tej kwestii daje fakt, iż we francuskiej kuchni można spotkać określenie a la bretonne, co oznacza właśnie danie z użyciem fasolki i to takiej, która jest bardzo podobna do polskiego, swojskiego Jasia. Zatem uznać można, że fasolka po bretońsku swój rodowód ma we Francji, jednak wcale nie konkretnie w Bretanii.